طاق بستان مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌ها و سنگ‌نبشته‌های دوره ساسانی است که در شمال‌غربی شهر کرمانشاه در غرب ایران واقع شده است.
طاق بستان در زبان کردی تاق وه سان گفته می‌شود. «تاق» همان طاق، «وه» به معنی از و «سان» به معنی سنگ می‌باشد و به این ترتیب «تاق وه سان» به معنی طاقی از سنگ می‌باشد.
چند صحنهٔ تاریخی از جمله تاج‌گذاری خسرو پرویز، تاج‌گذاری اردشیر دوم، تاج گذاری شاهپور دوم و سوم و هم‌چنین چند سنگ نوشته (کتیبه) به خط پهلوی کتیبه‌ای و مراسم شکار گراز توسط سوار کاران و نواختن موسیقی با آلات موسیقی چنگ در آن حک شده است.
تاریخچه ساخت طاق بستان
این مجموعه در قرن سوم میلادی ساخته شده است.
شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس‌های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او طاق بستان را انتخاب کردند که در بین راه جاده ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پر‌آب بود.
طاق بزرگ طاق بستان
طاق بزرگ با سنگ نگاره تاج گذاری خسرو پرویز مهمترین اثر در طاق بستان است .
دیوار انتهای طاق بزرگ دو بخش دارد. در بخش بالایی صحنه تاج گذاری پادشاه ساساني را می بینید. پادشاه در میان بر روي سكويي ايستاده و دست چپ را بر روي قبضه شمشير گذاشته و دست راست را به طرف اهورا مزدا دراز كرده را دیده می شوند. در سمت راست او، پيكره اهورا مزدا دیده می شود. اهورامزدا دست چپ را بر روي سينه گذاشته و با دست راست حلقه روبان داري را به شاه اهداء مي كند و در سمت چپ شاه، آناهیتا ایستاده که در دست چپش سبوی آب و با دست راست حلقه ربان داری را به شاه ساسانی می بخشد. آناهیتا فرشته ی آب هاست و نمود خرمی و سرسبزی.
در زیر نقش تاج‌گذاری خسرو پرویز سواری زره‌پوش سوار بر اسب قرار دارد.
در کنارهٔ ورودی طاق، سنگ نگاره‌ای از فرشتگان بال‌دار، درخت زندگی، مجالس شکار گراز و شکار مرغان و ماهیان در مرداب و نقش‌های فیل، اسب و قایق می‌باشد که حاکی از مراسم بزم و شادی است.
طاق کوچک طاق بستان
این طاق دارای دو نقش در بالای دیوارهٔ طاق و دو کتیبه است. طاق کوچک مراسم تاج‌گذاری شاهپور دوم و سوم را به تصویر می‌کشد. شاپور دوم تاجی کنگره دار مزین به گوی بزرگی و گوشواره و گردنبند در گردن دارد.
عمارت مسعودیه طاق بستان
تا سال ۱۳۴۲ بنایی مربوط به دوران قاجار در اطراف طاق بستان وجود داشت که به عمارت مسعودیه معروف بود که توسط امام قلی میرزا عمادالدوله ساخته شده بود که به منظور نمایان ساختن آثار باستانی و آزادسازی چشمهٔ آناهیتا تخریب شد.
دسترسی محلی طاق بستان
محوطه تاریخی طاق بستان در دامنه کوهی به همین نام و در کنار چشمه ای در شمال شرقی حاشیه کنونی شهر کرمانشاه واقع شده است.
